برنامه های تعادلی برای توسعه اقتصادی :
اقتصاد ایران متاسفانه فاقد یک الگوی برنامه ریزی جامع و مبتنی بر الگوهای توسعه ای خاص بوده ، لذا اقدامات و برنامه های اقتصادی عموما گرایشات موقعیتی و وضعیتی داشته و اقتصاد ملی با نوعی چالش عدم تعادل مواجه بوده و توان اجرای رویکرد حکمرانی را ندارد. چند عامل کسری بودجه،عدم توان جذب سرمایه گذاری داخلی، رشد نقدینگی،تورم ، از مهمترین موضوعات دارای تعارض با یکدیگر بوده و از دولت احمدی نژاد تا دولت های روحانی و رئیسی و پزشکیان، اقدامات موثری برای رفع آن انجام نشده است. متن حاضر با نوعی نگاه کاربردی، برخی از برنامه های کوتاه و میان مدت قابل پیشنهاد جهت کاهش این معضل را مورد توجه و تاکید قرار داده است.
کد خبر: ۳۹۷۹۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۴
آرایش دلار با ترامپ ۲ :
نتیجه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا مشخص شد. برخی برنده انتخابات را ناجی و عدهای دیگر او را بمب ساعتی میدانند؛ در فضای داخلی و بازارهای مالی شاهد واکنشها و تفسیرهای متفاوت هستیکم. برخی از تحلیلگران بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید را یکی از قدیمیترین ریسکهای بازار ارز تلقی میکنند. اما آیا بازگشت ترامپ بر بازار ارز کشور تاثیر خواهد داشت؟ کارشناسان معتقدند که شرایط ذخایر ارزی کشور نسبت به دوره نخست ریاستجمهوری این شخص تغییرات قابل توجهی داشته است. از سوی دیگر احتمال ایجاد آتشبس در منطقه و ازسرگیری مذاکرات با غرب نیز وجود دارد. آنچه که بر اساس برخی شاخصهای تجربی در اقتصاد سیاسی ایران قابل حدس است، این قاعده میباشد که واکنش بازار بیش از اینکه جنبه اقتصادی و روانی داشته باشد، تابع تصمیم گیریهای سیاسی کشور خواهد بود.
کد خبر: ۳۹۶۷۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۷
پزشکیان آستین اقتصادی بالا زد:
به گفته همتی، با دستورات و توجه ویژه رییسجمهور، کاهش کسری بودجه و در نهایت تامین مالی صحیح کسری بودجه، کاهش ریسکهای سیستماتیک در اقتصاد تا جایی که در توان دولت باشد، رفع تنگناى مالى بنگاهها، کاهش نرخ سود موثر، کاهش قیمتگذاریهای دستوری و شکاف نرخ ارز نیما و بازار براى حذف رانت و کاهش سوءتخصیص منابع، در دستور کار دولت است. دقت در فرمان هشت مادهای دولت نشان میدهد وی و دیگر همکاران رییس دولت در حوزه اقتصاد به نکات بااهمیتی در بیرون بردن اقتصاد از بحران و سیاهچالههایی که اقتصاد در آنها افتاده رسیدهاند و حالا میخواهند در روزها و هفتههای آتی این فرمانها را اجرایی کنند.
کد خبر: ۳۹۶۴۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۹
فرشاد مومنی، اقتصاد دان:
فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد، در هفتمین جلسه بررسی اولویتهای دولت چهاردهم برای تحقق وعدهها و حل مشکلات مردم، با عنوان «دولت چهاردهم، توسعه منطقهای و برنامه هفتم» در محل این موسسه سخن میگفت، تصریح کرد: همه دولتهای راست و چپ کشور، به آزادسازی واردات، خصوصی سازی رانت محور، شوک درمانی قائل بودند و این نشان میدهد نظام سیاستگذاریهای اساسی ایران، دچار عارضه قفل شده تاریخی به برنامه انحطاط زای شوک درمانی شده است. عموم متفکران مشفق ایران، حداقل در طی ۱۰ سال گذشته، این مساله را به صورت پرتکرار مطرح کرده اند که راه نجات ایران، از مسیر تغییر ریل بنیادی میگذرد و امکان ندارد رویکردهای رفوکارانه، ایران را از ورطه مخاطرههای موجود نجات دهند. از ابتدای دولت هاشمی تاکنون، همه دولتها، با وجود تفاوت گفتمان، از بسته سیاستی منحط تعدیل ساختاری استفاده کردند. با شوک درمانی، نهاد خانواده، بنگاههای اقتصادی و نهاد تصمیم گیری از درون تهی شد. ۹۰ درصد شعارهای انقلاب، اعتراض به نابرابری، بی عدالتی و تبعیض بود، در حالی که در زمان حاضر، خودمان بدان مبتلا شده ایم.
کد خبر: ۳۹۶۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۰
چالش های اقتصاد سیاسی در ایران:
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال از معدود رسانههای کشور است که روند عملکردی، مدیریتی و برنامه ریزی وزارت نیرو در رفع ناترازی انرژی برق را به چالش کشیده و با روشنگریها، پرسشگریها، مطالبه گریها و بعضا افشاگریهایی مستند، قصد برهم زدن برخی قواعد و رویههای کثیف فسادزا و ارتقا توانمندیها و اصلاح سیستم برای تقویت منافع ملی را دارد. نکته جالب توجه داستان، سکوت مرگ بار وزارت نیرو در مقابل پرسشگریها و مطالبه گری هاست. سکوتی مسلما ما را وادار به ادامه کار در قالب چرخه نظارتی- بازرسی- امنیتی- قضایی خواهد نمود. ما که مسلما اماده پرداخت هزینههای حضور در این میدان بودیم و هستیم، اما آینده ثابت خواهد کرد که مدیران وزارت نیرو چقدر تمایل به پرداخت تاوان برای قصورها، تقصیرها، ترک فعلها و اهمالهای خود خواهند داشت. خرید ارزان قیمت برق از تولید کننده و فروش گران قیمت و خارج از ضابطه منطقی (نه مقرره گذاریهای منفعت طلبانه) به مصرف کننده، صدای نارضایتی و شکایت همه را بلند کرده است. ضعف سرمایه گذاری در زیرساخت ها، بیشتر از اینکه شبیه یک اهمال باش، بوی نفوذ میدهد. درامد کسب شده هم صرف رسیدن خاص به آقایان/ خانمها و آقازادگان فعال در وزارت نیرو، هدر روی در قالب تعارض منافعهای موجود و سرریز شدن به هدفمندی یارانه میشود. بازی جالبی نیست به نظر شما؟ از جیب ما میکنند و به ما یارانه میدهند؟ به قول کتاب معروف علی ربیعی، زنده باد فساد. بنظر شما میتوان با این رویه و مقررهها، جلوی ناترازی انرژی برق ایستاد؟
کد خبر: ۳۹۵۵۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۷
فساد فیالارز هم فساد فیالارض است!
دولت سیزدهم وقتی زمام امور را از دولت قبل از خود تحویل گرفت، دلار ۲۴ هزار تومان بود و حالا بالای ۶۰ هزار تومان است، یعنی دو برابر و نیم. مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی به افزایش شدید و غیرمنطقی قیمت ارز در روزهای اخیر، کاهشهای کوچک و افزایشهای بزرگ قیمتها اعتراض کرده است و خواستار حساسیت نظام حکمرانی به فساد فیالارز شده است. حجتالاسلام مسیح مهاجری در سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: مجرم فقط کسانی نیستند که مرتکب «فساد فیالارض» میشوند، افرادی که به شکلهای مختلف در بالا رفتن قیمت ارزهای خارجی نقش دارند نیز مجرمند و نام این جرم را آنگونه که بعضی از افراد خوشذوق پیشنهاد کردهاند باید «فساد فیالارز» گذاشت. اولین و مهمترین عارضه منفی فساد فیالارز، کاهش ارزش پول ملی ما ایرانیان است. در حال حاضر وضعیت پول ملی ما بهگونهایست که نمیتوان نام آن را کاهش ارزش گذاشت بلکه باید گفت بهطور کلی ارزش خود را از دست داده است. فساد فیالارز گزاره تازهای است که توسط مسیح مهاجری، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی به ادبیات اقتصاد سیاسی ایران راه پیدا کرده است.
کد خبر: ۳۹۴۲۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۲
ضرر صنایع از تحریم؛
صنعت در ایران گرفتار است؛ از سویی به دلیل وضعیت و شاخصهای اقتصادی و تحریمهای ظالمانه و از سوی دیگر به دلیل نبود برنامه و استراتژی توسعه؛ شاید بزرگترین ضربه را صنعت کشور از همین منظر میخورد.استراتژی توسعه صنعتی به مجموعهای از جهتگیریهای بلندمدت گفته میشود که از یکسو، چارچوب و نحوه ارتباط بخش صنعت کشور با اقتصادجهانی را تعریف میکند و از سوی دیگر بهطور غیرمستقیم بر تخصیص منابع بین صنایع و یا گروههای صاحبنفوذ جامعه اثر میگذارد. به این ترتیب استراتژی توسعه صنعتی به مثابه نقشه راهی است که سیاست صنعتی کشور را تعیین میکند. در واقع، سیاست مذکور در بردارنده همه سیاستهای صنعتی، تجاری، ارزی، پولی و مالی است که همگی در یک راستا و به صورت هماهنگ در جهت تحقق استراتژی توسعه صنعتی تنظیم میشوند.در چنین شرایطی، هنوز احکام مهمیکه لازمه تدوین استراتژی توسعه صنعتی است روی زمین مانده است. بهنظر میرسد در سایه همین ابهام و بی عملی است که صنایع در ایران، قربانی کمبودها میشوند و در شرایطی که حرکت چرخهای صنعت میتواندمتضمن فعالیت اقتصادی مولد باشد، قطع برق صنایع بهدلیل فعالیت ماینرها و استخراج رمز ارزها، ارجح شناخته شده و این حرکت بیبرنامه تداوم مییابد. از اینرو انتظار میرود دولت سیزدهم نسبت به مشخص کردن جایگاه صنعت در اقتصاد ایران هرچه سریعتر اقدام کرده و با تدوین برنامهای دقیق نسبت به اولویتبندی صنایع اقدام کند تا نقشه راه برای سالهای پیشرو روشن باشد. در این شرایط سایر بخشها از جمله سیاستگذاران حوزه انرژی با دریافت دقیق مسیر حرکت، خود را با وضعیت ترسیم شده تطبیق داده و لازم است فضا را برای رشد بخش مولد اقتصاد مهیا کنند. مهمترین دستاورد این اقدام مهار تورم افسارگسیخته، ایجاد اشتغال پایدار و همچنین بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی در جامعه خواهد بود.
کد خبر: ۳۹۲۰۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۱
فرشاد مومنی و ادعای وجود انگیزههای شوم پشت شوک درمانیهای اقتصادی؛
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی میگوید: وقتی که تورم از حدود متعارف فراتر میرود و طولانیتر میشود، اساس جامعه را تهدید میکند؛ بنابراین باید به تعیین کنندههای اصلی قدرت گفت که بدانند دارند گور خود را در درجه اول میکنند. چرا که بخشهای وسیعی از مردم زجر و فقر و فلاکت را تجربه میکنند و ستون فقرات جامعه به لرزه در میآید.
کد خبر: ۳۹۱۹۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۹
پیشنهاد مومنی، اقتصاددان برای تحقق شعار سال:
فرشاد مومنی عنوان کرد: باید یک بازنگری بنیادین و بازآرایی صنایع کشور با منطق صرفه مقیاس شکل بگیرد چرا که نقطه پیوند جهل، فساد، فلاکت و پنهان کاری مساله صرفه مقیاس است. اگر چنین اتفاقی رخ داد، بخشی از مشروعیت از دست رفته سیستم با آثاری که از خلق امید، رفاه و اشتغال سراغ داریم، ترمیم می شود.»
کد خبر: ۳۸۷۸۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۸
حسین حقگو:
بخش مهمی از اعتراضات این روزهای جامعه ایران ناشی از همین درهمریختگیها و آشفتگیها در تصمیمگیری و سیاستگذاریها در طی دهههاست. وضعیتی که هر روز بر عمق مشکلات و ابعاد ابرچالشهای کاهش درآمد ملی و گسترش فقر و بیکاری و تورم و محیط زیست و سیاست خارجی میافزاید. وظیفه نظام حکمرانی آن است که به جای بیعملی یا اتخاذ «تصمیمات بد» هرچه سریعتر عمق این مشکلات و بحرانها را درک کند و با اتخاذ «تصمیمات سخت» در پی تخفیف و رفع آنها باشد و بداند این وضعیت قابل دوام نیست. راهکارها نیز به نظر مشخص است: توزیع قدرت و کاهش تمرکزگرایی و مشارکتدادن احزاب و نهادهای مدنی و تشکلهای صنفی در تصمیمگیریها و به رسمیت شناختن حقوق مردم که اینهمه در جهت منفعت و خیر عمومی و رستگاری ملی است.
کد خبر: ۳۸۴۷۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۵
فرشاد مومنی:
فرشاد مومنی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) گفت: وقتی بحث از رفتارهای مالی حکومت به مثابه یک ابر متغیر تعیین کننده مطرح میشود، از پدیدهای صحبت به میان میآورد که به گواه متفکران، گستره نفوذ مالیات ستانی هر کشور دایره نفوذ آن کشور را تعیین میکند. نظام مالیات ستانی مستقیما با مساله تمامیت ارضی کشور مربوط است. متفکران بسیار بزرگی کیفیت مالیات ستانی و نحوه رفتارهای مالی حکومت را مهمترین نیروی محرکه توسعه یا اضمحلال میدانند. وی افزود: ساخت قدرت فکر میکنند با فشار میشود حکومت کرد لذا انقدر فشارها بر مردم را بالا میبرند که کارد به استخوان برسد. شرط حکومت داری این است که این مسائل را سریع بفهمند. توزیع عادلانه قدرت و ثروت در هم تنیدگی تمام عیار با نظام مالیات ستانی دارد. مومنی معتقد است: ما در اثر سیطره غیرعادی رانتی معدنیها با پدیدهای مواجه شده ایم که نام آن را رانت خواری ۷۰ لایه گذاشته ام. وی در پایان سخنان خود گفت: در کل پایشهایی که در تاریخ معاصر ایران از فضای کسب و کار شده، همواره بزرگترین موانع تولید در ایران شوک ارزی بوده است. عامل دیگر بی ثباتی در سیاست گذاریها است. او گفت: میتوانیم به جای تامین منافع رانت خوارها و مافیاها، به نهاد علم تمکین کنیم تا کشورمان نجات پیدا کند.
کد خبر: ۳۸۴۴۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۳
غلامرضا حداد؛
غلامرضا حداد، عضو هیئت علمى دانشگاه نوشت: برخلاف تصویرسازی عمومی از استادان دانشگاه به عنوان قشری مرفه، با اضمحلال تدریجی طبقه متوسط متأثر از اقتصاد سیاسی سالهای اخیر، اکثر این قشر مرجع در جامعه ایرانی، اکنون در زیر خط فقر نسبی قرار گرفتهاند و کمابیش با مشکلات معیشتی بسیاری –بهویژه در میان اعضای جوانتر- دستبهگریبان هستند، اما در وضعیتی که اغلب اقشار جامعه، از کارگران و کارمندان و پرستاران تا معلمان به بازنمایی اجتماعی از نارضایتی معیشتی خود در قالبهای مختلف اعتراضی مشغولاند، هیچ نمودی از اعتراض نزد این قشر دیده نمیشود.
کد خبر: ۳۸۰۸۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۷
ریشه های عقب ماندگی؛
علی رضاقلی در ۱۳۲۶ در شمیران به دنیا آمد. پدرش بنا بود. علی تحصیلات متوسطه را در رشته ادبی در ۱۳۴۶ در دبیرستان بهرام قلهک شمیران به پایان رساند و در همان سال به رشته علوم سیاسی دانشکده حقوق دانشگاه تهران راه یافت. وی در ۱۳۵۰ موفق به اخذ دانشنامه کارشناسی از دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۵۳ جهت ادامه تحصیل به دانشگاه سوربن و سپس مدرسه سیاسی مطالعات عالی پاریس رفت و جامعهشناسی سیاسی خواند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پایاننامه دکترا را نیمهتمام رها کرد و به ایران بازگشت و به طور غیر رسمی به مطالعه و پژوهش در حوزه جامعهشناسی و اقتصاد سیاسی ایران پرداخت. او با نوشتن دو کتاب جامعهشناسی خودکامگی و جامعهشناسی نخبهکشی در صحنه جامعهشناسی ایران مطرح شد. اما قاسم خرمی با متنی بنام علی رضا قلی چه میخواست بگوید؟ اقدام به واکاوی آرای رضاقلی با زاویه دیدی بینا رشتهای (تاریخ، جامعه شناسی، اقتصاد، سیاست) نموده است. کسانی که با دکتر رضا قلی کار کرده اند میدانند که تم اصلی آرای او بر نوعی تبارشناسی تاریخی از شیوه ایجاد خودکامگی و توصیه به تحول آفرینی ریشه دار در اندیشه سیاسی حامی خودباوری و سازندگی تربیت شده توسعه گرا دارد.
کد خبر: ۳۷۶۰۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۲
نویسنده جامعهشناسی نخبهکشی؛
علی رضاقلی، جامعهشناس و پژوهشگر بامداد امروز، هشتم فروردینماه ۱۴۰۱ در ۷۵ سالگی بر اثر ناراحتی قلبی در یکی از بیمارستانهای تهران از دنیا رفت. از این پژوهشگر کتابهای «جامعهشناسی خودکامگی» و «جامعهشناسی نخبهکشی» منتشر شده است. همچنین گردآوری و تنظیم درسگفتارهای کلاس روششناسی علوم انسانیِ عبدالکریم سروش و چاپ کتاب «درسهایی در فلسفه علم الاجتماع» در کارنامه او دیده میشود.
کد خبر: ۳۷۵۹۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۸
تجارت تعارف پذیر نیست؛
اینکه به شکلی احمق وار کانال سوئز را پر خطر بنامیم و با تبلیغات رسانهای، افکار عمومی را متاثر کنیم، هیچ تاثیری روی واقعیات اقتصادی ندارد. اقتصاد سود میخواهد و کاهش ریسک. کریدور «شمال جنوب»، در صورتی موفق میشود که در خصوص سه مولفه هزینه، امنیت و فناوری، مزیت نسبی و رقابتی ایجاد کند.
کد خبر: ۳۷۱۲۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۶
سیاستهای اقتصادی؛
یک اقتصاددان گفت: «در ایران، چند یارانه برای خواص داریم و یک یارانه برای عوام! آن بینوایِ کم درآمدی که نان و تخم مرغ و شیر را به عنوان قوت غالبش میشناسد یا میشناخت، با یارانه عوام دست و پنجه نرم میکند که این را هم با گرانیها از او گرفتهاند.»
کد خبر: ۳۷۱۰۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۳
لزوم اصلاح قیمت انرژی در ایران؛
احمد میدری گفت: مساله اصلی اقتصاد ایران کنترل مخارج عمومی است و تا زمانی که مخارج عمومی کنترل نشود هر ساله تورم موجب کاهش ارزش پول ملی میشود و همواره باید پول بیشتری میان مردم توزیع شود. بسیاری از اقتصاددانان در ایران سالهاست که به دولتمردان توصیه میکنند که با اصلاح قیمت انرژی میتوانند ایران را بر ریل توسعه قرار دهند. دیدگاه توزیعی بر پوپولیسم ایرانی دامن میزند که خود یکی از مشکلات اساسی سیاست و اقتصاد در ایران شده است و آخر آنکه اقتصاد و جامعه ایران تحمل شوکهای بزرگ را ندارد و بهتر است به همان روش دولت اصلاحات برگردیم که قیمت انرژی را به تدریج به قیمتهای فوب خلیجفارس برسانیم.
کد خبر: ۳۷۰۵۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
فرشاد مومنی؛
مومنی گفت: هرکس که الفبای اقتصاد سیاسی را آموخته میداند که راه اداره کسشور سفله پروری نیست. راه نجات از رکود تورمی ارتقای بنیه تولیدی و قطع ید از رانتیها، دلالها و واردات چیها است. اگر شما به اسم تشویق تولید، برای بورسی که سوداگری در آن نسبتی با مصالح تولیدی ندارد خرج کنید، راه نجات بخشی برای کشور انتخاب نکرده اید و من متاسفم که وزارت اقتصاد سازمان برنامه و بودجه به این مهم نیز دید واژگونهای دارند. مسائل حیاتی تولیدکنندهها را رها کرده اند، اما مشغول دوپینگ کردن در بورس هستند.
کد خبر: ۳۶۹۹۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۱
فرشاد مومنی؛
فرشاد مومنی اقتصاددان گفت: آیا وزیر بهداشت نمیداند در تمام دنیا در مورد دارو میگویند دارو مثل پفک نیست که اگر به دست مصرف کننده رسید به من ربطی ندارد. چطور میشود وزیر صمت در رابطه با حذف ۴۲۰۰ تومانی در این رابطه صحبت میکند؟ گزارشات انجمن سلامت و تولیدکنندگان دارو را ندیده اند که چه جهشی در تولید دارو رخ میدهد؟ حالا میخواهید از طریق دارو هم یک فشار غیرعادی در این زمینه وارد کنید؟ آیا شما تذکرات رهبری را نشنیدید؟ نشنیدید که ایشان گفتند محنت ناشی از بیماری برای بیماران کافی است؟ شما نمیدانید بر اساس استاداردهای جهانی، وقتیکه مصرف فقرا به خاطرا فقر در زمینه داروهای حیاتی کاهش پیدا کند به ازای هر یک دلار ناتوانی در تامین دارو، هزینههای درمان فقرا ۴۰ برابر افزایش پیدا میکند؟
کد خبر: ۳۶۹۲۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۲
فرشاد مومنی تشریح کرد؛
فرشاد مومنی با بیان نمونهها و مصادیقی از تصمیم گیریهای سلیقهای در اقتصاد کلان بیان داشته که متاسفانه در ۳۰ سال گذشته، عمده روند تصمیم گیریهای اقتصادی متکی بر زور و فاصله گیری از علم بوده است. در دوره احمدی نژاد و طرح مواردی نظیر پرداخت یارانهها و سهام عدالت (جابجایی ۱۵۰ میلیارد دلار به شکل بینانسلی)، درخواست چند صفحه پیوست کارشناسی کردیم که بدست مان نرسید و احتمالا موجود نبود.
کد خبر: ۳۶۸۹۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۷