يکشنبه ۰۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
فساد فی‌الارز هم فساد فی‌الارض است!
دولت سیزدهم وقتی زمام امور را از دولت قبل از خود تحویل گرفت، دلار ۲۴ هزار تومان بود و حالا بالای ۶۰ هزار تومان است، یعنی دو برابر و نیم. مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی به افزایش شدید و غیرمنطقی قیمت ارز در روز‌های اخیر، کاهش‌های کوچک و افزایش‌های بزرگ قیمت‌ها اعتراض کرده است و خواستار حساسیت نظام حکمرانی به فساد فی‌الارز شده است. حجت‌الاسلام مسیح مهاجری در سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: مجرم فقط کسانی نیستند که مرتکب «فساد فی‌الارض» می‌شوند، افرادی که به شکل‌های مختلف در بالا رفتن قیمت ارز‌های خارجی نقش دارند نیز مجرمند و نام این جرم را آن‌گونه که بعضی از افراد خوش‌ذوق پیشنهاد کرده‌اند باید «فساد فی‌الارز» گذاشت. اولین و مهمترین عارضه منفی فساد فی‌الارز، کاهش ارزش پول ملی ما ایرانیان است. در حال حاضر وضعیت پول ملی ما به‌گونه‌ایست که نمی‌توان نام آن را کاهش ارزش گذاشت بلکه باید گفت به‌طور کلی ارزش خود را از دست داده است. فساد فی‌الارز گزاره تازه‌ای است که توسط مسیح مهاجری، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی به ادبیات اقتصاد سیاسی ایران راه پیدا کرده است.
کد خبر: ۳۹۴۲۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۲
ضرر صنایع از تحریم؛
صنعت در ایران گرفتار است؛ از سویی به دلیل وضعیت و شاخص‌های اقتصادی و تحریم‌های ظالمانه و از سوی دیگر به دلیل نبود برنامه و استراتژی توسعه؛ شاید بزرگترین ضربه را صنعت کشور از همین منظر می‌خورد.استراتژی توسعه صنعتی به مجموعه‌ای از جهت‌گیری‌های بلندمدت گفته می‌شود که از یکسو، چارچوب و نحوه ارتباط بخش صنعت کشور با اقتصادجهانی را تعریف می‌کند و از سوی دیگر به‌طور غیرمستقیم بر تخصیص منابع بین صنایع و یا گروههای صاحب‌نفوذ جامعه اثر می‌گذارد. به این ترتیب استراتژی توسعه صنعتی به مثابه نقشه راهی است که سیاست صنعتی کشور را تعیین می‌کند. در واقع، سیاست مذکور در بردارنده همه سیاست‌های صنعتی، تجاری، ارزی، پولی و مالی است که همگی در یک راستا و به صورت هماهنگ در جهت تحقق استراتژی توسعه صنعتی تنظیم می‌شوند.در چنین شرایطی، هنوز احکام مهمی‌که لازمه تدوین استراتژی توسعه صنعتی است روی زمین مانده است. به‌نظر می‌رسد در سایه همین ابهام و بی عملی است که صنایع در ایران، قربانی کمبود‌ها می‌شوند و در شرایطی که حرکت چرخ‌های صنعت می‌تواندمتضمن فعالیت اقتصادی مولد باشد، قطع برق صنایع به‌دلیل فعالیت ماینر‌ها و استخراج رمز ارزها، ارجح شناخته شده و این حرکت بی‌برنامه تداوم می‌یابد. از این‌رو انتظار می‌رود دولت سیزدهم نسبت به مشخص کردن جایگاه صنعت در اقتصاد ایران هرچه سریعتر اقدام کرده و با تدوین برنامه‌ای دقیق نسبت به اولویت‌بندی صنایع اقدام کند تا نقشه راه برای سال‌های پیش‌رو روشن باشد. در این شرایط سایر بخش‌ها از جمله سیاستگذاران حوزه انرژی با دریافت دقیق مسیر حرکت، خود را با وضعیت ترسیم شده تطبیق داده و لازم است فضا را برای رشد بخش مولد اقتصاد مهیا کنند. مهمترین دستاورد این اقدام مهار تورم افسارگسیخته، ایجاد اشتغال پایدار و همچنین بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی در جامعه خواهد بود.
کد خبر: ۳۹۲۰۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۱
فرشاد مومنی و ادعای وجود انگیزه‌های شوم پشت شوک درمانی‌های اقتصادی؛
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: وقتی که تورم از حدود متعارف فراتر می‌رود و طولانی‌تر می‌شود، اساس جامعه را تهدید می‌کند؛ بنابراین باید به تعیین کننده‌های اصلی قدرت گفت که بدانند دارند گور خود را در درجه اول می‌کنند. چرا که بخش‌های وسیعی از مردم زجر و فقر و فلاکت را تجربه می‌کنند و ستون فقرات جامعه به لرزه در می‌آید.
کد خبر: ۳۹۱۹۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۹
پیشنهاد مومنی، اقتصاددان برای تحقق شعار سال:
فرشاد مومنی عنوان کرد: باید یک بازنگری بنیادین و بازآرایی صنایع کشور با منطق صرفه مقیاس شکل بگیرد چرا که نقطه پیوند جهل، فساد، فلاکت و پنهان کاری مساله صرفه مقیاس است. اگر چنین اتفاقی رخ داد، بخشی از مشروعیت از دست رفته سیستم با آثاری که از خلق امید، رفاه و اشتغال سراغ داریم، ترمیم می شود.»
کد خبر: ۳۸۷۸۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۸
حسین حقگو:
بخش مهمی از اعتراضات این روز‌های جامعه ایران ناشی از همین درهم‌ریختگی‌ها و آشفتگی‌ها در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری‌ها در طی دهه‌هاست. وضعیتی که هر روز بر عمق مشکلات و ابعاد ابرچالش‌های کاهش درآمد ملی و گسترش فقر و بی‌کاری و تورم و محیط زیست و سیاست خارجی می‌افزاید. وظیفه نظام حکمرانی آن است که به جای بی‌عملی یا اتخاذ «تصمیمات بد» هرچه سریعتر عمق این مشکلات و بحران‌ها را درک کند و با اتخاذ «تصمیمات سخت» در پی تخفیف و رفع آن‌ها باشد و بداند این وضعیت قابل دوام نیست. راهکار‌ها نیز به نظر مشخص است: توزیع قدرت و کاهش تمرکزگرایی و مشارکت‌دادن احزاب و نهاد‌های مدنی و تشکل‌های صنفی در تصمیم‌گیری‌ها و به رسمیت شناختن حقوق مردم که این‌همه در جهت منفعت و خیر عمومی و رستگاری ملی است.
کد خبر: ۳۸۴۷۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۵
فرشاد مومنی:
فرشاد مومنی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) گفت: وقتی بحث از رفتار‌های مالی حکومت به مثابه یک ابر متغیر تعیین کننده مطرح می‌شود، از پدیده‌ای صحبت به میان می‌آورد که به گواه متفکران، گستره نفوذ مالیات ستانی هر کشور دایره نفوذ آن کشور را تعیین می‌کند. نظام مالیات ستانی مستقیما با مساله تمامیت ارضی کشور مربوط است. متفکران بسیار بزرگی کیفیت مالیات ستانی و نحوه رفتار‌های مالی حکومت را مهمترین نیروی محرکه توسعه یا اضمحلال می‌دانند. وی افزود: ساخت قدرت فکر می‌کنند با فشار می‌شود حکومت کرد لذا انقدر فشار‌ها بر مردم را بالا می‌برند که کارد به استخوان برسد. شرط حکومت داری این است که این مسائل را سریع بفهمند. توزیع عادلانه قدرت و ثروت در هم تنیدگی تمام عیار با نظام مالیات ستانی دارد. مومنی معتقد است: ما در اثر سیطره غیرعادی رانتی معدنی‌ها با پدیده‌ای مواجه شده ایم که نام آن را رانت خواری ۷۰ لایه گذاشته ام. وی در پایان سخنان خود گفت: در کل پایش‌هایی که در تاریخ معاصر ایران از فضای کسب و کار شده، همواره بزرگترین موانع تولید در ایران شوک ارزی بوده است. عامل دیگر بی ثباتی در سیاست گذاری‌ها است. او گفت: می‌توانیم به جای تامین منافع رانت خوار‌ها و مافیاها، به نهاد علم تمکین کنیم تا کشورمان نجات پیدا کند.
کد خبر: ۳۸۴۴۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۳
غلامرضا حداد؛
غلامرضا حداد، عضو هیئت علمى دانشگاه نوشت: برخلاف تصویرسازی عمومی از استادان دانشگاه به عنوان قشری مرفه، با اضمحلال تدریجی طبقه متوسط متأثر از اقتصاد سیاسی سال‌های اخیر، اکثر این قشر مرجع در جامعه ایرانی، اکنون در زیر خط فقر نسبی قرار گرفته‌اند و کمابیش با مشکلات معیشتی بسیاری –به‌ویژه در میان اعضای جوان‌تر- دست‌به‌گریبان هستند، اما در وضعیتی که اغلب اقشار جامعه، از کارگران و کارمندان و پرستاران تا معلمان به بازنمایی اجتماعی از نارضایتی معیشتی خود در قالب‌های مختلف اعتراضی مشغول‌اند، هیچ نمودی از اعتراض نزد این قشر دیده نمی‌شود.
کد خبر: ۳۸۰۸۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۷
ریشه های عقب ماندگی؛
علی رضاقلی در ۱۳۲۶ در شمیران به دنیا آمد. پدرش بنا بود. علی تحصیلات متوسطه را در رشته ادبی در ۱۳۴۶ در دبیرستان بهرام قلهک شمیران به پایان رساند و در همان سال به رشته علوم سیاسی دانشکده حقوق دانشگاه تهران راه یافت. وی در ۱۳۵۰ موفق به اخذ دانشنامه کارشناسی از دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۵۳ جهت ادامه تحصیل به دانشگاه سوربن و سپس مدرسه سیاسی مطالعات عالی پاریس رفت و جامعه‌شناسی سیاسی خواند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پایان‌نامه دکترا را نیمه‌تمام رها کرد و به ایران بازگشت و به طور غیر رسمی به مطالعه و پژوهش در حوزه جامعه‌شناسی و اقتصاد سیاسی ایران پرداخت. او با نوشتن دو کتاب جامعه‌شناسی خودکامگی و جامعه‌شناسی نخبه‌کشی در صحنه جامعه‌شناسی ایران مطرح شد. اما قاسم خرمی با متنی بنام علی رضا قلی چه می‌خواست بگوید؟ اقدام به واکاوی آرای رضاقلی با زاویه دیدی بینا رشته‌ای (تاریخ، جامعه شناسی، اقتصاد، سیاست) نموده است. کسانی که با دکتر رضا قلی کار کرده اند می‌دانند که تم اصلی آرای او بر نوعی تبارشناسی تاریخی از شیوه ایجاد خودکامگی و توصیه به تحول آفرینی ریشه دار در اندیشه سیاسی حامی خودباوری و سازندگی تربیت شده توسعه گرا دارد.
کد خبر: ۳۷۶۰۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۲
نویسنده جامعه‌شناسی نخبه‌کشی؛
علی رضاقلی، جامعه‌شناس و پژوهشگر بامداد امروز، هشتم فروردین‌ماه ۱۴۰۱ در ۷۵ سالگی بر اثر ناراحتی قلبی در یکی از بیمارستان‌های تهران از دنیا رفت. از این پژوهشگر کتاب‌های «جامعه‌شناسی خودکامگی» و «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» منتشر شده است. همچنین گردآوری و تنظیم درس‌گفتار‌های کلاس روش‌شناسی علوم انسانیِ عبدالکریم سروش و چاپ کتاب «درس‌هایی در فلسفه علم الاجتماع» در کارنامه او دیده می‌شود.
کد خبر: ۳۷۵۹۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۸
تجارت تعارف پذیر نیست؛
اینکه به شکلی احمق وار کانال سوئز را پر خطر بنامیم و با تبلیغات رسانه‌ای، افکار عمومی را متاثر کنیم، هیچ تاثیری روی واقعیات اقتصادی ندارد. اقتصاد سود می‌خواهد و کاهش ریسک. کریدور «شمال جنوب»، در صورتی موفق می‌شود که در خصوص سه مولفه هزینه، امنیت و فناوری، مزیت نسبی و رقابتی ایجاد کند.
کد خبر: ۳۷۱۲۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۶
سیاست‌های اقتصادی؛
یک اقتصاددان گفت: «در ایران، چند یارانه برای خواص داریم و یک یارانه برای عوام! آن بی‌نوایِ کم درآمدی که نان و تخم مرغ و شیر را به عنوان قوت غالبش می‌شناسد یا می‌شناخت، با یارانه عوام دست و پنجه نرم می‌کند که این را هم با گرانی‌ها از او گرفته‌اند.»
کد خبر: ۳۷۱۰۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۳
لزوم اصلاح قیمت انرژی در ایران؛
احمد میدری گفت: مساله اصلی اقتصاد ایران کنترل مخارج عمومی است و تا زمانی که مخارج عمومی کنترل نشود هر ساله تورم موجب کاهش ارزش پول ملی می‌شود و همواره باید پول بیشتری میان مردم توزیع شود. بسیاری از اقتصاددانان در ایران سال‌هاست که به دولتمردان توصیه می‌کنند که با اصلاح قیمت انرژی می‌توانند ایران را بر ریل توسعه قرار دهند. دیدگاه توزیعی بر پوپولیسم ایرانی دامن می‌زند که خود یکی از مشکلات اساسی سیاست و اقتصاد در ایران شده است و آخر آنکه اقتصاد و جامعه ایران تحمل شوک‌های بزرگ را ندارد و بهتر است به همان روش دولت اصلاحات برگردیم که قیمت انرژی را به تدریج به قیمت‌های فوب خلیج‌فارس برسانیم.
کد خبر: ۳۷۰۵۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
فرشاد مومنی؛
مومنی گفت: هرکس که الفبای اقتصاد سیاسی را آموخته می‌داند که راه اداره کسشور سفله پروری نیست. راه نجات از رکود تورمی ارتقای بنیه تولیدی و قطع ید از رانتیها، دلال‌ها و واردات چی‌ها است. اگر شما به اسم تشویق تولید، برای بورسی که سوداگری در آن نسبتی با مصالح تولیدی ندارد خرج کنید، راه نجات بخشی برای کشور انتخاب نکرده اید و من متاسفم که وزارت اقتصاد سازمان برنامه و بودجه به این مهم نیز دید واژگونه‌ای دارند. مسائل حیاتی تولیدکننده‌ها را رها کرده اند، اما مشغول دوپینگ کردن در بورس هستند.
کد خبر: ۳۶۹۹۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۱
فرشاد مومنی؛
فرشاد مومنی اقتصاددان گفت: آیا وزیر بهداشت نمی‌داند در تمام دنیا در مورد دارو می‌گویند دارو مثل پفک نیست که اگر به دست مصرف کننده رسید به من ربطی ندارد. چطور می‌شود وزیر صمت در رابطه با حذف ۴۲۰۰ تومانی در این رابطه صحبت می‌کند؟ گزارشات انجمن سلامت و تولیدکنندگان دارو را ندیده اند که چه جهشی در تولید دارو رخ می‌دهد؟ حالا می‌خواهید از طریق دارو هم یک فشار غیرعادی در این زمینه وارد کنید؟ آیا شما تذکرات رهبری را نشنیدید؟ نشنیدید که ایشان گفتند محنت ناشی از بیماری برای بیماران کافی است؟ شما نمی‌دانید بر اساس استادارد‌های جهانی، وقتیکه مصرف فقرا به خاطرا فقر در زمینه دارو‌های حیاتی کاهش پیدا کند به ازای هر یک دلار ناتوانی در تامین دارو، هزینه‌های درمان فقرا ۴۰ برابر افزایش پیدا می‌کند؟
کد خبر: ۳۶۹۲۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۲
فرشاد مومنی تشریح کرد؛
فرشاد مومنی با بیان نمونه‌ها و مصادیقی از تصمیم گیری‌های سلیقه‌ای در اقتصاد کلان بیان داشته که متاسفانه در ۳۰ سال گذشته، عمده روند تصمیم گیری‌های اقتصادی متکی بر زور و فاصله گیری از علم بوده است. در دوره احمدی نژاد و طرح مواردی نظیر پرداخت یارانه‌ها و سهام عدالت (جابجایی ۱۵۰ میلیارد دلار به شکل بینانسلی)، درخواست چند صفحه پیوست کارشناسی کردیم که بدست مان نرسید و احتمالا موجود نبود.
کد خبر: ۳۶۸۹۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۷
تورم ساختاری در ایران؛
اخیرا رئیس جمهور در خصوص اشتغال یک میلیونی برای سال ۱۴۰۱ و عبدالملکی از اشتغال یک و نیم میلیونی صحبت کرده اند. اما هیچ کدام از این دو بزرگوار در خصوص تعارضات سیاست‌های کلان اقتصادی کشور با روند‌ها و رویه‌های رشد اشتغال در سطوح خرد، صحبتی به میان نیاورده اند. اشتغال در سطوح خرد با بحران موانع کسب و کار، نااطمینانی فعالیت در فضای متغییر و غیر شفاف اقتصادی، تغییرات بنیادین فناوری‌های تولید، نااطمینانی‌های فضای سیاسی و مواردی همانند روبرو است. فرشاد مومنی در این خصوص بیان داشته است که ۸۹ درصد فقرای ایران را شاغلین سابق تشکیل می‌دهند! اگر این صحبت درست باشد، شاغل و کارآفرین امروز، بدهکار فردا و ورشکسته روز بعد خواهد بود. به هوش باشید جناب رئیس جمهور.
کد خبر: ۳۶۸۵۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۳
فرشاد مومنی:
فرشاد مومنی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت:ما با پارادوکس دولت روبرو هستیم و منظور از پارادوکس دولت این است که دولت می‌تواند نیرو محرکه‌ی توسعه یا نیرو محرکه‌ی اضمحلال باشد. اگر دولت بخواهد نیروی محرکه توسعه باشد باید امنیت حقوق مالکیت و حمایت‌های توسعه گرا از تولید را در دستور کار قرار دهد، اما اگر دولت بخواهد به قاعده دزد دریایی یا شیوه دولت‌های یغما گر اقتصاد را اداره کنند، موجب بی ثبات سازی و نا امن کردن فضای حیات جمعی خواهد شد. تورم بیش از هر امری یک مسئله سیاسی است و در اساس محصول سیاست گذاری‌های دولتی است که بر حسب جهت گیری‌های اتخاذ شده هم بر عرضه و تقاضا و هم بر سرنوشت مصرف کنندگان، تولید کنندگان و سفته بازان تاثیر پیدا می‌کند.
کد خبر: ۳۶۸۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۲
تورم ساختاری در اقتصاد ایران؛
«آیا شهروندان گرامی و حکومتگران می‌دانند که در بدترین سال‌های جنگ بر اساس گزارش‌های رسمی بانک مرکزی و مرکز آمار، خانواده‌های این مملکت سالانه ۱۲۲ کیلو گوشت قرمز مصرف کرده اند و این میزان الان به ۶ تا ۷ کیلو در سال رسیده است؟ واقعا شما این‌ها را می‌خواستید؟ این میزان سهل انگاری و بی توجهی نسبت به سیاست‌های تورم زا و توسل کردن به پنهان کاری و فریب و بازیچه رباخوارهاو دلال‌ها شدن برای حکومت چه عاقبتی را پیش خواهد آورد؟»
کد خبر: ۳۶۸۴۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۱
نقد توانمندی نویسندگان لایحه بودجه ۱۴۰۱؛
مومنی گفت: رئیس سازمان برنامه و بودجه با کیفیت بسیار نازلی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی حرف می‌زند. همین توجیهاتی که ایشان آوردند برای عزل یا استعفای داوطلبانه ایشان کافی است چراکه نشان داد فهمی از اقتصاد ایران ندارد. این استدلال‌های پوچ حتی نقض‌کننده گزارش‌های سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی و مرکز آمار است.
کد خبر: ۳۶۸۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۷
سالروز تولد دکتر محمدعلی همایون کاتوزیان؛
برای کاتوزیان توسعه اقتصادی و صنعتی ایران، دغدغه و مسئله اساسی است، اما پیش روی او یک پرسش مهم وجود دارد اینکه «چرا ایرانیان به رغم تغییرات مهم اقتصادی و صنعتی و رفاهی ایجاد شده در دوره پهلوی اول و دوم، خواهان تغییر حکومت شدند و؟». به نظر او پاسخ گویی به این قبیل پرسش‌ها با متدولوژی و روش‌های پژوهشی معمول در اکادمی‌های غربی و اروپایی ممکن نیست. چون تاریخ و تجربه‌های تاریخی اروپا، با ایران متفاوت است.
کد خبر: ۳۶۵۶۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۹